مجلس اول شورای ملی و رویارویی با حکام و متنفذین محلی

نویسندگان

محمد سلماسی زاده

دانشیار تاریخ دانشگاه تبریز محمد امین نژد نجفیان

دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه مذاهب اسلامی تهران

چکیده

چکیده تأسیس مجلس شورای ملی ایران از مهم ترین ثمرات انقلاب مشروطه بوده است. بی تردید شناخت سمت گیری ها و رویکرد اساسی این مجلس بدون توجه به نحوه مناسبات آن با حکام و نیروهای بانفوذ محلی، ناقص خواهد بود. اساساً درتاریخ ایران حکومت ایالات از مهم ترین مناصب دولتی بودهاست. همچنین در این دوره خاص غالب حکام که به شیوه دوره دیرین استبداد خو گرفته بودند، نسبت به مجلس نظر مساعدی نداشتند و به عنوان بخش مهمی از جبهه استبداد داخلی عمل می کردند. محمد علی شاه هم به یاری حکام در ایالات چشم طمع داشت تا از بسط مشروطه در نقاط مختلف کشور جلوگیری شود. از جمله اقدامات اصلاحی مجلس اول در این راستا این بود که حکام با نظر مجلس تعیین شده و تحت چارچوب های قانونی کار نمایند که به صورت تدوین قانون تشکیلات ایالات و ولایات و دستور العمل حکام متبلور شد. در اینجا بر موضوع رویارویی مجلس با حکام و منتفذین مستبد توجه شده که در واقع مکمل تصویب این قانون بوده است. با تلاش های مجلس اول دست حکام استبداد تا حد زیادی از کارها قطع شد، از جمله می توان به خلع ظل السلطان از حکومت اصفهان و آصف الدوله از حکومت خراسان اشاره کرد. همچنین سردار منصور از رشت، حاج آقامحسن از اراک، سپهدار خلعتبری از تنکابن، حاج میرزا حسن و امام جمعه از تبریز، با کوشش مجلس دست تجاوزشان قطع شد. رحیم خان چلبیانلو و سالار مفخم بجنوردی هم از جمله افراد منتفذی بودند که با نفوذ مجلس بازداشت شدند. هرچند که در برخی موارد هم مجلس چندان موفق نبود، مانند برخورد با قوام الملک شیرازی که به خاطر ساختار خاص ایلی فارس و اوضاع پرآشوب آن ایالت و ریشه داری خاندان قوام در آنجا می بود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ادارة مالی و بودجة مجلس اول شورای ملی

با برپایی نخستین مجلس شورای ملی و ورود منتخبان ملت به عرصة قانون‌گذاری کشور، مجلسیان پیش از توجه به هر مسئلة فردی، در اندیشة رفع مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بودند. بنابراین، آن‌ها در ابتدای امر، بدون توجه به مسائل و مشکلات خود - به‌ویژه در موضوع مالی و تأمین هزینه‌های زندگی فردی- مشغول کار شدند؛ تا اینکه، با مشکل نبودن منبع تأمین هزینه‌های شخصی و حتی نمایندگی خود مواجه شدند. بدین‌ترتی...

متن کامل

مجلس اول شورای ملی و تلاش برای تبیین حقوق اساسی

مقاله حاضر پژوهشی درباره مجلس اول شورای ملی ایران و تلاش آن برای تبیین و تثبیت حقوق اساسی کشور است.از این‌رو، با تعمق در معنا و مفهوم و گستره حقوق اساسی به روند تدوین قانون اساسی و متمم آن در این مجلس می‌پردازیم وسپس بررسی می‌کنیم که آیا نمایندگان این مجلس از آن مایه دانش و آگاهی برخوردار بودند که بتوانند نظام حقوقی جدیدی بر پایه مردم‌سالاری تعریف کنند و آیا اقدامات ایشان فقط در محدوده تبیین نظ...

متن کامل

مجلس اول شورای ملی و تلاش برای تبیین حقوق اساسی

مقاله حاضر پژوهشی درباره مجلس اول شورای ملی ایران و تلاش آن برای تبیین و تثبیت حقوق اساسی کشور است.از این رو، با تعمق در معنا و مفهوم و گستره حقوق اساسی به روند تدوین قانون اساسی و متمم آن در این مجلس می پردازیم وسپس بررسی می کنیم که آیا نمایندگان این مجلس از آن مایه دانش و آگاهی برخوردار بودند که بتوانند نظام حقوقی جدیدی بر پایه مردم سالاری تعریف کنند و آیا اقدامات ایشان فقط در محدوده تبیین نظ...

متن کامل

ادارة مالی و بودجة مجلس اول شورای ملی

با برپایی نخستین مجلس شورای ملی و ورود منتخبان ملت به عرصة قانون گذاری کشور، مجلسیان پیش از توجه به هر مسئلة فردی، در اندیشة رفع مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران بودند. بنابراین، آن ها در ابتدای امر، بدون توجه به مسائل و مشکلات خود - به ویژه در موضوع مالی و تأمین هزینه های زندگی فردی- مشغول کار شدند؛ تا اینکه، با مشکل نبودن منبع تأمین هزینه های شخصی و حتی نمایندگی خود مواجه شدند. بدین ترتی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ نامه ایران بعد از اسلام

جلد ۳، شماره ۶، صفحات ۶۹-۹۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023